مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» از ابتدای سال (1399) تاکنون با بیش از 400 نفر از نخبگان و صاحب‌نظران عرصه فرهنگ در حوزه‌های مختلف حکمرانی فرهنگی به گفت‌وگو نشسته است. هدف مرکز بررسی مسائل فرهنگی‌هاتف گسترش فضای گفت‌وگو پیرامون مسائل حکمرانی فرهنگی است.‌هاتف تا امروز 11 فصلنامه راهبردی حکمرانی فرهنگی با مضامین اصلاح ساختار فرهنگی، گزارش کتاب، تجربه‌نگاری فرهنگی، جهاد تبیین، سیاستگذاری امر جنسی در ایران، فرهنگ در برنامه‌های توسعه، شبکه‌سازی و گفتمان‌سازی به منظور بررسی مسائل فرهنگی کشور منتشر كرده است. براي آشنايي بيشتر، بنت‌الهدی تاجیک مدیرعامل مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» درباره فعالیت‌های مهم این مرکز توضيحاتي ارائه كرده که در ادامه می‌خوانید.

چرا «هاتف» تشکیل شد؟ 

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی پس از انتصاب ریاست سازمان تبلیغات اسلامی درصدد ایجاد ارتباط بین اندیشه‌ورزان و فرهیختگان عرصه فرهنگی کشور با این سازمان بودند، به همین خاطر اهداف این جریان در مرکز بررسی مسائل فرهنگی با عنوان «هاتف» گنجانده شد، تا مسائل و دغدغه‌های فرهنگی از سوی سازمان‌های مختلف در فرصت‌ و نشست‌های متعدد به بحث و گفت‌وگو گذاشته شود.

حال برای اینکه تصویر شفافی از عرصه فرهنگ برای مدیران و کنشگران فرهنگی شکل بگیرد باید همه اصحاب فرهنگی کشور در این میدان نقش‌آفرینی داشته باشند و این نقش‌آفرینی ادا نمی‌شود مگر با ایجاد فضای گفتمان و رسیدن به شبکه گفتمان‌سازی بین اندیشه‌ورزان عرصه فرهنگی در نشست‌های تخصصی و کرسی‌های آزاداندیشی.

تقویت سامانه اندیشه‌ورزی ناظر به عملیات‌های میدانی به سازمان‌های فرهنگی از جمله سازمان تبلیغات اسلامی کمک شایانی می‌کند تا این دستگاه‌ها بتوانند ورای عملیات‌های پی‌درپی از اندیشه‌های زیرساختی که در قصه‌های فرهنگی کشور وجود دارد استفاده کنند، همچنین از طرفی دیگر در این تعامل دوسویه بستری برای نخبگان و فرهیختگان ایجاد می‌شود تا علم و دانش خود را در عملیات‌های میدانی بزرگ کشور نیز محک بزنند.

محورهاي سياست‌گذاري در ‌هاتف

سه محور جزو سیاست‌های کلان مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» است؛

1- مسائل بنیادی و کلان فرهنگی که شاید در سازمان‌های متولی امر فرهنگ به صورت جزئی در نشست‌های اندیشه‌ورزی به آن پرداخته نشود. مانند اندیشه‌ پژوهشی و اندیشه نگاری فرهنگی که گاهي آن‌ها را جزئی از مسائل فرهنگی کشور تلقی نمی‌کنیم و این درصورتی است که همین مباحث خرد، سرمنشأ بسیاری از عملیات‌هاي بزرگ فرهنگی در کشور خواهد بود.

2- اتمسفر فرهنگی جامعه در بستر رسانه که شبکه‌های اجتماعی، جرائد، رسانه ملی و... را شامل می‌شود.

3- نیازسنجی و مأموریت‌های ساختاری نهادهای فرهنگی؛ گاهي شاهد آن هستیم که فاصله بسیاری بین اندیشه‌ورزان عرصه فرهنگ و مجریان امور فرهنگی کشور وجود دارد که از بروکراسی سازمان‌ها و وقت کم مدیران سرچشمه می‌گیرد.

خانواده «هاتف»

مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» تا امروز با بیش از 400 نفر از مدیران، اندیشه‌ورزان و کنشگران عرصه فرهنگی مباحثه داشته ‌است و با ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی، مناظره و نشست‌های تخصصی توانسته درک عمیق‌تر و تفصیلی از مسائل فرهنگی را در جامعه اشاعه دهد. در واقع از این افراد دعوت شده تا به شبکه گفتمان فرهنگی بپیوندند، چرا که فرهنگ در کشور ما نسبت به دیگر حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مظلوم‌ است و این درحالی ‌است که سرمنشأ بسیاری از رخدادهای اقتصادی و سیاسی ما «فرهنگ» است. 

همواره نگاه جامعه به فرهنگ به سمت ابزار فرهنگی سوق پیدا کرده است، اتفاقی ورای آنچه که امروز در جست‌وجوی آن هستیم و کرسی‌های آزاداندیشی و مناظره‌های فرهنگی برای آن برگزار می‌کنیم.

اصلی‌ترین کار «هاتف» در این سه سال اخیر ایجاد فضای گفت‌وگو بین مدیران، کنشگران و اندیشه‌ورزان است، سه ضلع مثلثی که «هاتف» با آن‌ها در ارتباط است. تا امروز سیستم حاکم بر نظام تصمیم‌سازی و اثرگذاری فرهنگی در کشور ما بیشتر سیستم کارشناس محور بوده و مسائل از نگاه کارشناسی تحلیل می‌شد، اما غفلت از نقد و نظر در گفت‌وگو و اندیشه از سیاست و مسائل فرهنگی باعث می‌شود سیاست‌ها و قوانین فرهنگی پس از تصویب و ابلاغ قابلیت اجرا نداشته باشند، چراکه برخی از افراد با آن ابلاغیه‌ها و تصمیم‌گیری‌ها مخالفند.

برپایی کرسی‌های آزاداندیشی و نشست‌های تخصصی حوزه فرهنگ را مي‌توان مهم‌ترین کار مرکز «هاتف» دانست. ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی و به عبارتی فراهم آوردن تریبون آزاد بستری بود که در بسیاری از مواقع فقط محدود به جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی یا اتاق‌های فکر دَر بسته محدود شده است. همه ما می‌دانیم که بسیاری از جریان‌های فرهنگی متأثر از رخدادهای سیاسی کشور هستند و وقتی مدیران در مقام مسئولیت قرار می‌گیرند نگاهشان به یک رویداد فرهنگی همانند یک جریان سیاسی است و موفق عمل نخواهند کرد.

«هاتف» به عنوان عضوی از خانواده سازمان تبلیغات افق و چشم‌انداز کاری خود را محدود به سازمان تبلیغات اسلامی نمی‌بیند، بلکه کمی دورتر می‌ایستد و از منظر یک حکمران فرهنگی به مسائل فرهنگی نگاه می‌کند و به شناسایی كمبودهای فرهنگی کشور می‌پردازد. ما سعی کردیم در انتخاب افراد برخی از تنگ نظری‌ها و خط قرمزها را کنار بگذاریم و فارغ از هر گونه گرایش سیاسی و حزبی افرادی که دلسوز جامعه و مسائل فرهنگی کشور هستند را دورهم جمع کنیم، البته تبعیض ویژه‌ای در این حوزه برای بانوان قائل هستیم و معتقدیم که آن‌ها این توانایی و قدرت را دارند که وارد عرصه اندیشه‌ورزی شوند و در جریان‌های فرهنگی و بعضاً هنری کشور منشأ اثر باشند.

مرکز مسائل فرهنگی «هاتف» توسط بانوان راه‌اندازی شده و تا جایی که امکان هست و ظرفیت وجود دارد از خانم‌های اندیشه‌ورز دعوت کنیم، تا وارد میدان فرهنگی کشور شوند و در اتمسفر فرهنگی مؤثر باشند.